6 Adımda Problemlerinizi Çözün
Yazıyı okumaya başlamadan önce aklınızdan bir problem tutun!
Hayatlarımızda odak noktalarımız vardır. İlk aklımıza gelenler muhtemelen aynıdır. Okul, iş, aile, arkadaşlıklar, varoluş sorgulamaları… Tahmin ediyorum ki aklınıza gelen problem de bu başlıklardan biriyle ilgili. Fakat problemin kaynağını konuşmayacağız. Çünkü hepimiz biliyoruz ki irili ufaklı, bilinçli ya da değil sorunsuz bir günümüzün dahi geçmesi imkansız. Bu durumdan şikayet etmiyorum. Çünkü insan olmanın gereklerinden biri de problemlerin üstesinden gelebilmek.
Problem: Dikkat edilmesi, ilgilenilmesi veya çözülmesi gereken bir durum, kişi veya şey. (dictionary.cambridge.org)
Okuduğunuz ve YAŞADIĞINIZ gibi problemin kapsamı çok geniş. Elimizi attığımız her durumda bir problemle karşılaşacağız. Şikayet etmek bir yöntem. Hatta insan beyni böyle çalışır, otomatik düşünceyle hareket eder. Çünkü biliriz ki problemle yüzleşmek ve onu çözmeye çalışmak bize daha fazla efor sarf ettirecek hatta belki acı verecek. Bu yüzden beynimiz daha kolay olanı yaptırır bize; şikayet eder. Oldukça rahatlatıcıdır ama problemi ortadan kaldırmaz.
Eninde sonunda çözmek zorunda kalacağımız problemlerimiz olacak. Sonra aynı problemlerle karşılaştıkça daha hızlı çözümler üreteceğiz. Bir yerden sonra da bunlara tecrübe diyeceğiz. Ne ile ilgili sorun yaşarsanız yaşayın birazdan okuyacaklarınızı her yerde her durumda kullanabilirsiniz.
Hadi o zaman, gelin 6 ADIMDA PROBLEMLERİ ÇÖZELİM!
Problem Çözümü: Problemin tanımı, problemle ilgili çözüm adımlarını ve en uygun çözümle ilgili harekete geçmeyi içeren bir süreçtir.
*Unutmadan, her adım mutlaka kağıda yazılmalı ki sistemli bir şekilde düşünebilesiniz. Bir başkasıyla ortak bir probleminiz varsa çözüm yollarını beraber bulabilir ya da bireysel olarak bulduğunuz çözüm yollarını ortada toplayarak beraber değerlendirebilirsiniz.
ADIM 1: PROBLEMİN TANIMLANMASI
Problem, içinde stresi barındıran bir durum içerir. Stres de paniğe neden olur. Panik, akıllıca, neden- sonuç içinde düşünmemizi engeller. Böyle olunca daha da panikleriz, sonra daha da stres oluruz. Bu bir kısır döngüye dönüşür. problemin çözümü stres durumunu da ortadan kaldıracağı için en önemli adım problemin tanımlanmasıdır. Bu yüzden problemle ilgili olabildiğince spesifik olunmalıdır. Sorunun kaynağı ‘tam olarak’ belirlenmelidir. Örneğin;
- İşten dolayı aileme yeterince vakit ayıramıyorum.
- Gelecekteki kariyerim hakkında bir türlü karar veremiyorum.
- Ev arkadaşım sorumlulukları paylaşmıyor.
ADIM 2: OLASI ÇÖZÜMLERİN LİSTELENMESİ
Ben bu adımı serbest atış noktası olarak adlandırıyorum. Tamamen beyin fırtınasından oluşuyor. Aklınıza gelen her çözümü tek tek yazmalısınız. Bir sınır yok. Aksine ne kadar çok olursa o kadar iyi. Dikkat! Mantıksız olanlarını bile yazmalısınız. Burası üzerinde en çok duracağınız adım. Acele etmeden, isterseniz kısa bir mola verip yeniden düşünerek aklınıza gelen her çözümü yazmalısınız. Evet, yarın yapmaktan korktuğunuz sunum için uzay istilasının yaşanmasını da çözüm listenize ekleyebilirsiniz.
ADIM 3: HER ÇÖZÜMÜN TEK TEK DEĞERLENDİRİLMESİ
Bir önceki adımda yazdığınız her olası çözümü tek tek değerlendirmeniz gerekiyor. Her adım için sorulacak sorular:
- Bu çözüm yolunun artıları eksileri nelerdir?
- Eğer bu çözüm yolunu denersem karşılaşacağım olası sonuç nedir?
- Bu çözüm yolunu diğerlerinden farklı kılan yararı nelerdir?
- Bu çözüm yolunu denemem için bir engel var mı?
- Daha önce bu yolu denedim mi? İşe yaradı mı? Bir kez daha denersem neleri farklı yapacağım?
Eğer gerçekten hayatınızda çok önemli bir soru varsa, sizin için her şeyden önemliyse onu da soru listenize ekleyebilirsiniz. Tüm bu sorulara isterseniz puan verebilirsiniz.
ADIM 4: EN DOĞRU ÇÖZÜMÜN BULUNMASI
Buraya kadar bir özet geçelim; bir probleminiz var. Problemi olabildiğince spesifik olarak tanımladınız. Olası tüm çözümleri listelediniz ve tüm bu çözümler üzerinde tek tek düşünüp artıları ve eksileri belirlediniz. Elinizde artık bir liste var.
Şimdi tüm bu listedekileri size göre en yararlı ve sorunu çözenden başlayarak alt alta yazın.
ADIM 5: HAREKETE GEÇİN
Artık elinizde artıları eksileri değerlendirilmiş bir çözüm var. Şimdi harekete geçme zamanı. Unutmayın, ne olursa olsun bu çözümlerin üstünde çok vakit geçirdiniz. Düşünerek bu sonuca ulaştınız. Elinizden geleni yapmanın sırası!
ADIM 6: SONUCU GÖZDEN GEÇİRME
Bu adımda soru basit: Problem çözüldü mü?
Problem çözüldüyse zaten her şey yolunda demektir. Çözülmediyse de biliyoruz ki 2. bir planımız vardı. Şimdi 4. adıma geri dönmeli. Sıraladığınız çözümlerden ikincisini denemelisiniz. Onunla ilgili harekete geçip sorunun çözülüp çözülmediğini yeniden gözden geçirmelisiniz. Sorun çözülene kadar olası çözüm listenize dönebilirsiniz. Bir sınırı yok.
Dünyanın bir düzeni var. Problemler de bu düzenin içinde. Ciğerlerimize havanın ilk temasından son çıkışına kadar da sorunlarımız olacak. Önemli olan paniklememek, doğal karşılamak. Çünkü hayatın akışına uygun olan da bu. Bazen işin içinden çıkamayacakmışsınız gibi gelebilir. Fakat unutmayın, eve dönüşün mutlaka bir yolu vardır.
